Monday, 26 March 2012

ENTRI 16: PERBEZAAN ANTARA DIALEK JOHOR DENGAN BAHASA MELAYU STANDARD DARIPADA SEGI FONOLOGI

Dialek Johor tidak begitu ketara perbezaannya antara bahasa Melayu standard sebagaimana dialek-dialek negeri lain. Hal ini demikian kerana terdapat tanggapan umum yang mengatakan bahawa bahasa standard berasaskan dialek Johor. Selain itu, darjah kepelbagaian dialek Johor juga dikatakan paling kurang berbanding dialek-dialek negeri di Malaysia. Walau bagaimanapun, terdapat sedikit kelainan dalam dialek ini di bahagian kawasan sempadan seperti kawasan sebelah utara iaitu dari pantai barat hingga ke pantai timur. Kawasan ini dilihat terdapatnya percampuran ciri-ciri antara dialek Johor dengan dialek Melaka dan antara dialek Johor dengan dialek Pahang yang menyebabkan tiadanya perbezaan-perbezaan yang besar daripada segi sistem bunyi bahasa yang dituturkan. Melalui perbezaan kecil tersebut, dialek Johor dapat dibahagikan kepada tiga subkawasan iaitu subkawasan Johor, subkawasan Muar dan subkawasan Mersing.
Rindu negeriku ^_^

            Subkawasan Johor merupakan kawasan-kawasan di negeri Johor yang meliputi sebahagian besar negeri Johor dari utara sehingga selatan. Kawasan-kawasan ini secara umumnya merupakan keseluruhan kawasan di negeri selatan tersebut. Subdialek yang digunakan oleh masyarakat di kawasan subdialek Johor ini ialah subdialek Johor Baharu. Subdialek Johor Bahru dikatakan sebagai asas dialek Johor berdasarkan beberapa faktor. Faktor tersebut ialah faktor keluasan subkawasan tersebut jauh lebih luas berbanding subkawasan-subkawasan lain yang terdapat di negeri Johor. Faktor kedua ialah ciri-ciri linguistik yang menunjukkan bahawa subkawasan ini secara keseluruhannya dijelaskan secara terperinci tentang dialek Johor yang membezakan daripada dialek-dialek lain. Hal ini demikian kerana, terdapatnya penyimpangan-penyimpangan dalam subdialek Muar-Batu Pahat dan subdialek Mersing yang merupakan subdialek yang mempunyai ciri-ciri yang terdapat dalam dialek lain iaitu dialek dari kawasan yang bersempadan dengan kedua-dua subkawasan tersebut.
Subkawasan kedua ialah subkawasan Muar-Batu Pahat. Subkawasan ini mempunyai hubungan yang hampir dengan negeri Melaka Selatan sehinggakan dialek Johor di kawasan ini mempunyai pengaruh dari negeri bersejarah tersebut. Subdialek Muar-Batu Pahat dijadikan wadah pertuturan antara masyarakan di kawasan tersebut. Subkawasan yang terkhir ialah subkawasan Mersing yang meliputi kawasan-kawasan dan daerah di Mersing sahaja. Selain itu, negeri Johor yang sinonim dengan kebanyakannya masyarakatnya berketurunan Jawa mempengaruhi bahasa pertuturan mereka. Antara kawasan di Johor yang mempunyai jumlah masyarakat Jawa yang ramai ialah Pontian. Oleh itu, ciri-ciri bahasa Jawa mempengaruhi bahasa mereka.

Sistem vokal subdialek Johor Baharu (JB) dengan bahasa Melayu standard.
Subdialek Johor Baharu mempunyai  enam jenis vokal yang dikenali sebagai vokal kardial primer. Secara keseluruhannya, sistem vokal dalam subdialek ini mempunyai persamaan dengan sistem vokal dalam bahasa standard. Namun begitu terdapat sedikit perbezaan antara dua bahasa ini iaitu dalam penyebutan [u] pada kedudukan suku kata akhir tertutup. Ciri-ciri [u] dalam sebutan bahasa standard menerangkan bahawa [u] disebut sebagai [u˯] yang mempunyai ciri fonetik lebih rendah daripada [u] tetapi lebih tinggi daripada [o]. Manakala dalam subdialek Johor Baharu, suku kata terakhir tertutup [u] disebut sebagai [o]. Sebagai contoh:
JB
BS
[timbol]
[timbul]
[mӗlӗtop]
[mӗlӗtup]
[tutop]
[tutup]
[putos]
[putus]


Sistem konsonan subdialek Johor Baharu dengan bahasa Melayu standard.
Konsonan r merupakan konsonan yang mempunyai perbezaan antara sistem konsonan subdialek Johor dan bahasa Melayu standard. Konsonan r bagi subdialek Johor Baharu dikenali sebagai konsonan frikatif velar ȓ yang mempunyai padanan dengan getaran velar r dalam bahasa standard. Sebagai contoh:
JB
BS
[maȓah]
[marah]
[ȓumah]
[rumah]
[daȓah]
[darah]
Selain itu, konsonan r bagi subdialek Johor Baharu hanya hadir dalam linkungan akhir kata. Konsonan ini akan digugurkan dan digantikan dengan kesenyapan. Sebagai contoh:
JB
BS
[koto]
[kotor]
[boco]
[bocor]
[leba]
[lebar]
[gӗla]
[gӗlar]
[gamba]
[gambar]

Konsonan r sebagai kod suku kata lain memperlihatkan bahasa imbuhan ber- dalam bahasa standard akan menjadi be- dalam subdialek Johor Baharu. Sebagai contoh:
JB
BS
bӗjalan
bӗrjalan
bӗmain
bӗrmain
bӗsalaman
bӗrsalaman

Perbezaan Subdialek Johor Baharu Dengan Subdialek-Subdialek Lain.
Subdialek Muar-Batu Pahat
Perbezaan subdialek Muar-Batu Pahat (MBP) terletak pada penyebutan “-ar” pada akhir kata. Konsonan ȓ yang digugurkan dalam subdialek Johor Baharu tidak melibatkan proses pengubahan nilai fonetik [a]. Berbeza dengan subdialek Muar-Batu Pahat, pengguguran konsonan akan berlaku serta mengakibatkan perubahan nilai fonetik vokal tersebut bagi menghasilkan [ô]. Penghasialan [ô] itu menyebabkan subdialek Muar-Batu Pahat memiliki tujuh jenis vokal berbanding subdialek Johor Baharu yang mempunyai enam jenis vokal. Sebagai contoh:
JB
MBP
BS
[baka]
[bakô]
[bakar]
[bӗsa]
[bӗsô]
[besar]
[leba]
[lebô]
[lebar]
[saba]
[sabô]
[sabar]


Subdialek Mersing
Subdialek Mersing (Ms) pula mempunyai kelainan daripada subdialek Johor Baharu daripada segi penyebutan urutan-urutan vokal ia, ai, au dan ua. Dalam subdialek Johor Baharu urutan-urutan tersebut dihasilkan sebagai vokal rangkap ia, ai, ua dan au, tetapi dalam subdialek Mersing urutan itu disela dengan hentian glotis [q], dan dengan itu penghasilannya bukanlah sebagai vokal rangkap (Asmah Haji Omar, 1985: 160). Sebagai contoh:
JB
Ms
BS
[perioq]
[pӗȓiqok]
[pӗriuk]
[buah]
[biqah]
[buah]
[baeq]
[baqeq]
[baik]
[diӗ]
[diqӗ]
[dia]
[pӗrau]
[pӗȓaqu]
[pӗrahu]

Secara rumusannya diaelek Johor dapat dibagaikan mengikut kawasan. Sebagaimana yang dilihat, Asmah Haji Omar berpandapat bahawa dialek Johor dapat dibahagikan kepada tiga subkawasan. Namun begitu, terdapat pendapat lain yang mengatakan bahawa dialek Johor hanya dibahagikan kepada dua kawasan iaitu Johor Baharu yang juga dikenali sebagai dialek Johor-Riau serta kawasan  Johor Pesisir Barat & Utara yang mempunyai persamaan dengan dialek Muar-Batu Pahat.

No comments:

Post a Comment